Struktura i umundurowanie Wojska Polskiego.

Funkcja i struktura polskich sił zbrojnych

Siły zbrojne działają w oparciu o Strategię Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie z jej założeniami realizują trzy główne założenia strategiczne:  zagwarantowanie obrony państwa i przeciwstawianie się agresji,  udział w procesie stabilizacji sytuacji międzynarodowej oraz w operacjach reagowania kryzysowego i operacjach humanitarnych,  wspieranie bezpieczeństwa wewnętrznego i pomoc społeczeństwu.
Oczywiście poza funkcjami związanymi z utrzymywaniem bezpieczeństwa w kraju, w związku z zagrożeniami zewnętrznymi, siły zbrojne mają też obowiązek chronić obywateli przed innymi zagrożeniami, w tym przed klęskami żywiołowymi, materiałami szkodliwymi, a także wspierać akcje poszukiwawcze w przypadku zaginięcia obywatela.
Zwierzchnictwo nad Polskimi Siłami Zbrojnymi sprawuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej za pośrednictwem Ministra Obrony Narodowej, który swoje zadanie wykonuje przy pomocy Ministerstwa Obrony Narodowej, w skład którego wchodzi Sztab Generalny Wojska Polskiego.
Siły Zbrojne RP dzielą się na pięć rodzajów: Wojska Lądowe, Siły Powietrzne, Marynarka Wojenna, Wojska Specjalne i Wojska Obrony Terytorialnej. Wyodrębnioną i wyspecjalizowaną służbą Sił Zbrojnych jest również Żandarmeria Wojskowa, która funkcjonuje jako organ ścigania.

Wojska Lądowe

Wojska Lądowe to jeden z głównych i najważniejszych rodzajów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Ich głównym celem jest obrona państwa przed atakami z lądu i powietrza w przypadku jakiegokolwiek zagrożenia militarnego. Wśród oddziałów wojsk lądowych wyróżnić można związki taktyczne, oddziały i pododdziały. Ze względu na zakres działań do wojsk lądowych zaliczają się:

• wojska aeromobilne- połączenie wojsk powietrznodesantowych, desantowo-szturmowych, kawalerii powietrznej i lotnictwa wojsk lądowych; wspierają operacje lądowe i morskie prowadząc działania dywersyjne, zaczepne i obronne;
• wojska pancerne i zmechanizowane - ich celem jest obrona przed atakami jednostek pancerno - zmechanizowanych, odzyskiwanie utraconych terenów, wspieranie działań mających na celu utrzymanie pokoju, walka z formacjami aeromobilnymi;
• wojska rakietowe i artylerii - ich celem jest wsparcie ogniowe pozostałych jednostek w każdych warunkach, poprzez rażenie ogniowe przeciwnika; 
• wojska inżynieryjne - prowadzą rozpoznanie zarówno przeciwnika jak i terenu, budują i pokonują zapory inżynieryjne, a także odpowiadają za budowę i utrzymanie dróg, rozminowywanie terenu i maskowanie wojsk;
• wojska obrony przeciwlotniczej - osłaniają obiekty wojskowe i cywilne przed atakiem nieprzyjaciela z powietrza;
• wojska rozpoznania i walki elektronicznej - prowadzą rozpoznanie przeciwnika, a także odpowiadają za walkę elektroniczną, działania psychologiczne i zabezpieczenie geograficzne;
• jednostki wsparcia logistycznego - odpowiadają zarówno za uzbrojenie jak i sprzęt, uzupełniają zapasy, a także dbają o konserwację i remonty sprzętu, ochronę medyczną i kierowanie transportem;
• wojska łączności i informatyki - odpowiadają za sprawną komunikację w czasie wojny i pokoju, a także za konserwację sprzętu do łączności, w zakresie ich działań są również prace analityczne i symulacje dotyczące działań wojennych.

    Ubiór polowy żołnierza wojsk lądowych składa się z beretu, koszulki, munduru polowego i trzewików wojskowych. Dopuszczalny jest też drugi zestaw, w skład którego wchodzi koszulo-bluza polowa i pas parciany. W opcji zimowej beret może zostać zastąpiony wojskową czapką zimową, na mundur polowy zakładana jest kurtka zimowa, a na dłonie rękawice taktyczne. Całość uzupełniona jest dystynkcjami wskazującymi na stopień żołnierza, w przypadku umundurowania polowego są to pagony wzór 2010.  W przypadku konieczności założenia munduru wyjściowego żołnierze wojsk lądowych zakładają poza przeznaczonym na takie okazje mundurem: beret, koszulę z długim rękawem khaki, krawat khaki, pasek do spodni, skarpety koloru czarnego, półbuty (bądź w okresie zimowym trzewiki). W gorące dni dopuszczalny jest też zestaw z koszulą khaki z długim bądź krótkim rękawem, bez konieczności zakładania górnej części munduru. Z kolei w zimne dni można na koszulę założyć sweter zielony wojsk lądowych. Istnieją również kombinacje z kurtką wiatrową lub płaszczem wojskowym w kolorze zielonym. Każdy ze strojów musi być w odpowiedni sposób oznaczony dystynkcjami. Przy mundurach polowych używane są dystynkcje do koszuli khaki lub do swetra. 

Siły powietrzne

Rolą Sił Powietrznych jest zapewnienie państwu obrony terytoriów powietrznych leżących w ramach jego granic. Jednostki te są przygotowywane nie tylko do utrzymania przewagi w działaniach zbrojnych prowadzonych w powietrzu, ale także do wsparcia działań prowadzonych na lądzie i na morzu, czyli w tzw. operacjach połączonych. Ich działania realizowane są nie tylko w obrębie struktur Wojska Polskiego, ale także w strukturach NATO, przez co uczestniczą w akcjach poza granicami kraju, m.in. w Kuwejcie, Iraku czy Katarze.
W rodzajach wojsk Sił Powietrznych wyróżnić możemy:

• Wojska Obrony Przeciwlotniczej - działają we współpracy z innymi jednostkami, a także samodzielnie, ich główną rolą jest niszczenie przeciwnika w powietrzu i udzielanie wsparcia pozostałym jednostkom; 
• Wojska Lotnicze - głównym zadaniem jednostek lotniczych jest obrona przestrzeni powietrznej, transport ludzi i sprzętu, prowadzenie rozpoznania, a także niszczenie celów i jednostek przeciwnika; 
• Wojska Radiotechniczne - prowadzą rozpoznanie, a także informują o celach atakowanych przez nieprzyjaciela, wspierają działania pozostałych sił, m.in. wojsk rakietowych czy artylerii przeciwlotniczej.

Pod względem ubioru żołnierze Sił Powietrznych wyróżniają się stalowym kolorem mundurów wyjściowych. W skład takiego umundurowania wchodzi: furażerka Sił Powietrznych, mundur stalowy Sił Powietrznych, koszulo bluza stalowa z długimi rękawami, krawat koloru czarnego, pasek do spodni, skarpety koloru czarnego i półbuty. Mundur może zostać zamieniona na bluzę olimpijkę Sił Powietrznych, dopuszczalna jest też wersja z koszulą stalową z krótkim rękawem lub ze swetrem Sił Powietrznych. W chłodniejsze dni jako okrycie wierzchnie może zostać użyta kurtka wiatrówka Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej lub płaszcz Sił Powietrznych. Oznaczenia wskazujące na stopień żołnierza są w kolorze stalowym, w dwóch wersjach: do koszuli i do swetra.

Umundurowanie polowe nie różni się w kolorystyce od umundurowania wojsk lądowych, jeśli chodzi o elementy, to w jego skład wchodzi: furażerka polowa, mundur polowy, koszulka i trzewiki. Dopuszcza się też wersję z koszulo bluzą. Zimą furażerka może zostać zamieniona na wojskową czapkę zimową, okryciem wierzchnim zostaje kurtka zimowa, a dłonie chronione są przez rękawice taktyczne.

Marynarka Wojenna

Ta część Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej pełni dwie główne funkcje. Pierwszą z nich jest obrona interesów państwa na obszarach morskich, a drugą obrona wybrzeża, która powinna prowadzić we współpracy z innymi oddziałami Sił Zbrojnych. Na mocy zobowiązań międzynarodowych ma obowiązek prowadzić również działania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa w obszarze Morza Bałtyckiego i poza nim.
  Do głównych jednostek Marynarki Wojennej należą:

• 3 Flotylla Okrętów - jest to największa jednostka taktyczna wchodzą w skład Marynarki Wojennej, której kluczowymi siłami są fregaty rakietowe oraz korweta zwalczania okrętów podwodnych;
• Morska Jednostka Okrętowa - jej celem jest niszczenie i obezwładnianie nawodnych sił okrętowych przeciwnika, a także obrona Baz Morskich i kluczowych obiektów wojskowych, które mogą stać się celem nieprzyjaciela;
• Gdyńska Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej - składa się z trzech jednostek: Dowództwa Gdyńskiej Brygady Lotnictwa MW, 43 Bazy Lotnictwa Morskiego i 44 Bazy Lotnictwa Morskiego, stacjonuje w Gdyni, jej głównym zadaniem jest poszukiwanie i niszczenie okrętów podwodnych, a także transport sprzętu, a w czasie pokoju monitoring ekologiczny zbiorników wodnych w Polsce;
• 8 Flotylla Obrony Wybrzeża - stacjonuje w Świnoujściu, w jej skład wchodzą trzy zespoły okrętów (dwa obrony przeciwminowej i jeden transportowo - minowy, oraz jednostki brzegowe (obrony przeciwlotniczej, wsparcia inżynieryjnego), do jej głównych zadań należy obrona przeciwminowa, stawianie min morskich oraz udział w ratowaniu życia na morzu.

Umundurowanie polowe żołnierzy Marynarki Wojennej różni się od munduru Wojsk Lądowych tylko beretem. Pozostałe elementy są dokładnie takie same jak we wcześniej wskazanych przykładach. Zupełnie inaczej jest w przypadku munduru wyjściowego, ubieranego przy okazji różnego rodzaju uroczystości. W jego skład wchodzi czapka garnizonowa Marynarki Wojennej, mundur wyjściowy Marynarki Wojennej, koszula biała z długim rękawem, krawat koloru czarnego, pasek z klamrą Marynarki Wojennej, skarpety w kolorze czarnym i półbuty. W gorące dni można założyć białą koszulę z krótkim rękawem. W zestawie może pojawić się również sweter czarny, wiatrówka Sił Powietrznych Marynarki Wojennej, bądź płaszcz Marynarki Wojennej, który można uzupełnić rękawiczkami oficerskimi.
Dla tego rodzaju sił zbrojnych dedykowane są czarne pagony Marynarki Wojennej wyjściowe i pagony wojskowe wzór 2010.

    Wojska Specjalne Wojska Specjalne są kolejnym rodzajem wchodzącym w struktury polskich sił zbrojnych. Prowadzą one zarówno działania strategiczne jak i operacyjne, wchodząc we współpracę z innymi rodzajami sił zbrojnych. Obszarach ich działań zakłada zarówno terytorium polski jak i operacje poza granicami kraju w czasie wojny i pokoju. W skład modułów zadaniowych w obrębie, których prowadzą działania wchodzą wykwalifikowani żołnierze, przeszkoleni do zadań specjalnych w warunkach najwyższego ryzyka. Nazywani są oni komandosami.
  Wśród struktur wojsk specjalnych wyróżnić możemy:
Jednostkę Wojskową Komandosów
Jednostkę Wojskową GROM
Jednostkę Wojskową AGAT
Jednostkę Wojskową FORMOZA
Jednostkę Wojskową NIL
Eskadrę Działań Specjalnych

  Zgodnie z rozporządzeniami mundur Wojsk Specjalnych nie różni się od mundurów Wojsk Lądowych i w jego skład wchodzi: mundur galowy oficerski w kolorze khaki, mundur galowy generalski w kolorze khaki, mundur letni oficerski w kolorze khaki, czapka rogatywka w kolorze khaki, krawat w kolorze khaki oraz spinki do mankietów w kolorze zielonym, koszula z krótkim lub długim rękawem w białym kolorze, czarne rękawiczki, półbuty galowe, beret w kolorze ciemnozielonym, sznur galowy w kolorze matowosrebrnym, pochewka w kolorze czarnym nakładana na lewy naramiennik, która wskazuje stopień żołnierza.

    Wojska Obrony Terytorialnej

  Terytorialisi, jak nazywani są żołnierze należący do Wojsk Obrony Terytorialnej, mają za zadanie bronić i wspierać lokalne społeczności. W czasie pokoju angażuję się więc w działania związane z przeciwdziałaniem skutkom klęsk żywiołowych oraz prowadzą działania w sytuacjach kryzysowych, pomagając m.in. w poszukiwaniach zaginionych bądź zamieszkach na określonym terenie. W czasie wojny są wsparciem dla wojsk operacyjnych w strefie działań bezpośrednich.
  Podstawowym elementem bojowym Wojsk Obrony Terytorialnej jest “Wspaniała Dwunastka” w skład której wchodzi dwunastu żołnierzy, z czego każdy z nich posiada inne kompetencje, dzięki czemu wspólnie są w stanie realziować wszystkie przydzielane im zadania.
  Wśród “Wspaniałej Dwunastki” wyróżnić możemy:

• Dowódcę sekcji - jego zadaniem jest planowanie oraz nadzorowanie wykonywania wszystkich zadań. Do niego też należy wyszkolenie podległych mu żołnierzy oraz dbanie o ich morale. To na nim spoczywa odpowiedzialność za prawidłowe funkcjonowanie całej sekcji.   
• Zastępcę Dowódcy Sekcji - który nie tylko jest specjalistą w zakresie taktyki i strzelectwa, ale także głównym wsparciem dla Dowódcy.   
• Starszego Radiotelefonistę - jego rola, to odpowiadanie za sprawną komunikację w trakcie wykonywanych działań. Odpowiada więc za utrzymanie łączności z przełożonymi, a także pozostałymi formacjami biorącymi udział w akcji. To na nim spoczywa też zadanie przeszkolenia wszystkich pozostałych członków “Wspaniałej Dwunastki” w zakresie używania sprzętu teleinformatycznego.   
• Radiotelefonistę - podlegającego Starszemu Radiotelefonoście, który poza udzielaniem mu wsparcia, wykonuje też wszystkie czynności związane z konserwacją i przygotowaniem sprzętu do akcji.   
• Starszego Ratownika - udzielającego pomocy medycznej rannym i poszkodowanym. Jest on często w sytuacjach kryzysowych dużym wsparciem dla cywilnego personelu medycznego. Dba też o to, żeby pozostali członkowie “Wspaniałej Dwunastki” posiadali kompetencje z udzielania pierwszej pomocy.   
• Ratownika - mającego w zakresie swoich zadań nie tylko wsparcie Starszego Ratownika, ale także dbanie o to, żeby jednostka wyposażona była w odpowiedni sprzęt, a także o przygotowywanie wyposażenia do akcji.   
• Celowniczego - mającego jedno z najważniejszych zadań w przypadku działań zbrojnych. To on bowiem wyposażony jest w karabin maszynowy i decyduje o sile ognia sekcji. Posiada największą wiedzę wśród członków sekcji na temat budowy i działania broni, a także wykorzystania amunicji i uzbrojenia.   
• Strzelca - będącego wsparciem dla Celowniczego. To on ma za zadanie wykrywać i wskazywać cele, a także korygować siłę ognia. Wykonuje też podstawowe naprawy broni będącej na wyposażeniu sekcji i dba o jej konserwację.   
• Starszego Strzelca Wyborowego - prowadzącego przede wszystkim działania rozpoznawcze i ubezpieczające sekcję. Jego najważniejszą kompetencją jest umiejętność kamuflażu i maskowania. Jego celem są często ważne obiekty przeciwnika, które eliminuje przy użyciu ognia.   
• Strzelca Wyborowego - biorącego udział wraz ze Starszym Strzelcem Wyborowym w działaniach rozpoznawczych. Pełniąc rolę nawigatora, dba również o urządzenia i przyrządy optyczne i elektrooptyczne.   
• Starszego Sapera - którego jedną z najważniejszych ról w czasie wojny jest przygotowywanie infrastruktury lokalnej do obrony przed działaniami nieprzyjaciela. Dzięki temu, że obsługuje granatnik przeciwpancerny, potrafi neutralizować pojazdy opancerzone lub umocnienia przeciwnika. W czasie pokoju jest wsparciem dla formacji ratowniczych pracując przy usuwaniu skutków katastrof naturalnych i cywilizacyjnych.   
• Sapera - wspierającego we wszystkich działaniach Starszego Sapera, zarówno w zakresie obsługi granatnika przeciwpancernego jak i działań ratowniczych. Jego zadaniem jest przygotowywanie zapór inżynieryjnych, przygotowywanie sprzętu inżynieryjno-saperskiego i ratowniczego.   

Umundurowanie Wojsk Obrony Terytorialnej jest zgodne ze standardami Wojsk Lądowych, które opisane zostały przez nas w podrozdziale dotyczącym tego rodzaju sił zbrojnych.